ตอบ ห้องสะอาด (Clean rooms) หมายถึง ห้องหรือบริเวณปิดที่มีการควบคุมสภาวะแวดล้อมภายใน

ห้อง ได้แก่ อนุภาคสิ่งเจือปน อุณหภูมิ ความดันอากาศ ความชื้น รูปแบบการไหลของอากาศ การสั่นสะเทือน แสงสว่าง และสิ่งมีชีวิตจำพวกจุลินทรีย์ แล้วเริ่มมีตั้งแต่เมื่อใด......?

ตอบ ระหว่างช่วงสงครามโลกครั้งที่2 ได้มีการผลิตหน้ากากกันก๊าซพิษ (Gas Masks) ซึ่งใช้วัสดุที่มีประสิทธิภาพในการกรองฝุ่นและก๊าซพิษต่างๆได้ (High Efficiency Air Filters )ซึ่งนำมาใช้กันอย่างแพร่หลายในกองทัพของสหรัฐอเมริกา เมื่อสงครามยุติได้มีการใช้ประโยชน์จาก High Efficiency Particulate Air Filters (HEPA Filters) ทางด้านพลเรือนมากขื้น เพราะการเจริญเติบโตด้านอุตสาหกรรมการต่อประกอบ (Assembly) และความต้องการความแม่นยำในการปฏิบัติงานของอุปกรณ์บางประเภท

แม้ว่าในขณะนั้นจะสามารถกรองฝุ่นออกจากอากาศจ่ายเข้า (Supply Air) ได้โดยไม่ยากลำบากนัก โดยใช้ตัวกรองอากาศแบบHEPAแต่อย่างไรก็ตามในขณะนั้นยังเป็นแค่หลักการไหลแบบปั่นป่วน (Turbulent Flow) เป็นพื้นฐานสำหรับการปรับอากาศ ซึ่งเป็นข้อจำกัดในการเพิ่มระดับความสะอาดของห้องสะอาด

ในช่วงกลางทศวรรษที่ 1960 ได้มีการแนะนำหลักการของการไหลของอากาศแบบราบเรียบ (Low Turbulent Displacement Flow หรือ Laminar Flow) ขึ้นเป็นครั้งแรก การไหลแบบราบเรียบนี้ทำให้การนำพาอนุภาคฝุ่นที่ถูกปล่อยออกมาขณะปฏิบัติงานออกจากห้องได้โดยเป็นเส้นทางตรงเป็นส่วนใหญ่ ทำให้สามารถสร้างห้องสะอาดที่ระดับได้สูงกว่าเดิมถึง 100 เท่า จากนั้นเทคโนโลยีห้องสะอาดก็ถูกพัฒนาไปใช้ในระบบอุตสาหกรรมอย่างรวดเร็ว ดังนี้

ในอุตสาหกรรมไมโครอิเล็กทรอนิกส์ (Microelectronics) ระบบห้องสะอาดเป็นปัจจัยสนับสนุนพื้นฐานที่ทำให้เกิดการพัฒนาโครงสร้างที่ละเอียดได้มากขึ้นและช่วยให้การต่อประกอบอุปกรณ์ทางอิเล็กทรอนิกส์ทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ในอุตสาหกรรมการผลิตยา (Pharmaceutical Industry) ระบบห้องสะอาดทำให้สามารถบรรจุภัณฑ์ปลอดเชื้อและสามารถเตรียมและรักษาสารที่ไวต่อการทำปฏิกิริยาได้อย่างปลอดภัย

ระบบห้องสะอาดนำไปสู่การเพิ่มคุณภาพทางการผลิตของฟิล์มถ่ายรูป และพลาสติกฟอล์ย และยังทำให้ผลิตภัณฑ์ที่ได้มีคุณภาพดีขึ้นอย่างมาก

ระบบห้องสะอาดเพิ่มความน่าเชื่อถือของอุปกรณ์ทางกลหรือเครื่องที่ต้องการความแม่ยำในการปฏิบัติงาน

อย่างไรก็ตามการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีห้องสะอาดไม่ได้จำกัดอยู่แต่ในวงอุตสาหกรรมเท่านั้น แต่ยังมีการใช้ในการปฏิบัติงานสำคัญในด้านอื่นๆ อีก เช่น ใช้เป็นระบบปรับอากาศในห้องผู้ป่วยอาการหนัก(Intensive Care Unit : ICU) ในโรงพยาบาลต่างๆ แม้ว่าในตอนแรกมันจะถูกจำกัดการใช้เพียงแค่ในห้องทดลองวิจัย แต่ต่อมาได้มีการใช้ด้านการแพทย์หลายแขนง เช่น

• ใช้สำหรับการศัลยกรรมเฉพาะที่และการผ่าตัดกระดูก
• ใช้สำหรับห้องดูแลผู้ป่วยที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
• ใช้สำหรับการรักษาบาดแผลที่ได้รับจากการระเบิดหรือการเผาไหม้อย่างสาหัส

โปรดติดตามตอนต่อไป (ข้อมูลอ้างอิงจากหนังสือคู่มือการออกแบบห้องสะอาด)